LOBİCİLİK VE SİYASAL ETKİ: YÖNTEMLER, STRATEJİLER VE UYGULAMALAR

 

Lobicilik, siyasal sistemin bir parçası olarak, yasama, yürütme ve bazen yargı organlarını etkileyerek belirli çıkarları savunmayı hedefleyen bir faaliyetler bütünüdür. Webster, lobiciyi, hükümet yetkililerinin kararlarını veya yasama süreçlerini bir çıkar grubu lehine etkilemeye çalışan kişi olarak tanımlarken, Ana Britannica lobiciliği, özel çıkar gruplarının siyasal karar alma süreçlerini etkileme girişimleri olarak ifade eder. Bu faaliyet, bilgi sunma, analiz hazırlama, kanun taslakları oluşturma ve etkili ikna teknikleri gibi yöntemlerle karar alıcılarla doğrudan ilişki kurmayı içerir. Lobiciliğin temel amacı, temsil edilen çıkarların en etkili şekilde savunulmasıdır. Halkla ilişkiler ve tanıtım faaliyetlerinin bir uzantısı olan lobicilik, kamuoyu desteğini kazanmayı ve dolaylı olarak karar alıcıları yönlendirmeyi hedefler. Muzi Falconi’ye göre, lobicilik, şirketler, birlikler veya örgütler tarafından yasalar çerçevesinde bilinçli ve koordineli bir şekilde yürütülen uzun vadeli bir diyalog sürecidir. Bu süreçte lobiciler, ikna ve inandırma tekniklerini kullanarak yasama ve yürütme organlarının kararlarını kendi çıkarları doğrultusunda etkilemeye çalışır. ABD gibi ülkelerde lobicilik, demokratik sistemin önemli bir bileşenidir. Anglo-Sakson bir uygulama olarak kabul edilen lobicilik, özellikle ABD’de seçilmiş temsilcilerin yurttaş beklentilerini karşılayamaması nedeniyle güçlenmiştir. Bu durum, bireyler ve uzmanlaşmış kuruluşların çıkarlarını doğrudan savunmasına olanak tanımıştır. Lobicilik, yalnızca parlamentolarda değil, kamu görevlilerine mektuplaşma, telefon görüşmeleri veya sosyal etkinlikler aracılığıyla da ulaşmayı içerir. Türkiye’nin Avrupa Birliği üyeliği sürecinde, 2002 Kopenhag Zirvesi öncesinde AB ülkeleriyle yürüttüğü temaslar, etkili bir lobicilik örneği olarak dikkat çeker. Türk yetkililer, bu süreçte doğrudan ilişki kurarak Türkiye’nin çıkarlarını savunmuş ve karar alıcıları etkilemeye çalışmıştır.

  Lobicilik sürecinde kullanılan dört temel yöntem vardır. Uygulanan diğer yöntemler doğrudan ya da dolaylı olarak bu dört temel yönteme bağlıdır. İlk olarak Doğrudan Lobicilik, yüz yüze ilişkilerle karar alıcıları etkilemeyi amaçlayan en etkili yöntemlerden biridir. İç lobicilik olarak da bilinen bu süreçte, doğru mesajın doğru kişiye, doğru zamanda ulaşması hedeflenir. Bilgi alışverişi lobici ile karar alıcı arasında doğrudan gerçekleşir. Tarihsel olarak diğer lobi faaliyetlerinin temelini oluşturan bu yöntem, yasa tasarılarının kabulü veya mevcut yasaların değiştirilmesi gibi konularda birebir ikna çalışmalarını içerir. Lobiciler, uzmanlık ve bilgilerini parlamenterlere ve kamu yöneticilerine aktararak etkili sonuçlar elde etmeyi amaçlar. Profesyonelce yapılan kişisel ziyaretler bu yöntemde büyük önem taşır. İkinci yöntem Dolaylı Lobiciliktir. Dolaylı lobicilik, yönetim süreci üzerinde kamu baskısını organize ederek iç lobiciliği destekler. Bu yöntem, genellikle imaj oluşturma ve kamuoyunu yönlendirme gibi faaliyetlerde uzmanlaşmış halkla ilişkiler şirketleri aracılığıyla yürütülür. Lobi şirketleri, yasa koyucularla temas kurmanın yanı sıra binlerce yasa ve tüzüğü takip eder, seçmenlerle iletişimi sürdürür ve medyada görüş belirtecek kişiler bulur. Halkla ilişkiler şirketleri ise medya ve seçmenlerle çalışarak kamuoyu desteği sağlar ve lobi şirketinin yükünü hafifletir. Bu iş birliği, örgütlerin kıt kaynaklarını daha verimli kullanmalarını ve etkinliklerini artırmalarını sağlar. Üçüncü yöntem Halka Dayalı Lobicilik, seçmenlerin politikacılar üzerinde doğrudan baskı oluşturduğu bir yöntemdir. ABD’de seçmen tepkilerine duyarlılık nedeniyle etkili olan bu yöntem, kamuoyunun desteklediği tasarıların kabul edilme olasılığını artırır. Baskı grupları, üyelerini harekete geçirmek için medya, internet ve çeşitli iletişim araçlarını kullanır. Doğallık, yani seçmenlerin organize bir görüntü vermeden hareket ettiği algısı, bu lobicilikte kritik öneme sahiptir. Düşük bütçeli ancak aktif gruplar için bu yöntem, doğrudan temasları tamamlayıcı bir araç olarak öne çıkar. Son yöntem ise Başkan Tarafından Yürütülen Lobiciliktir. ABD Başkanı, anayasal yetkileri sayesinde Kongre üzerinde güçlü bir baskı kaynağıdır, ancak gücünü Kongre ile paylaşır. Başkan, bir politikasını yasalaştırmak için Kongre üyelerini ikna etmek zorundadır. Başkanın etkisi yüksek olsa da, lobiciler doğrudan ona ulaşmakta zorluk yaşar. Bu nedenle lobiciler, önce Başkan’a yakın kişilere erişmeye çalışır ve taleplerini bu yolla iletmeyi hedefler. Amaç, Başkanın talepleri doğrudan Kongre üyelerine sunmasını sağlamaktır. Başkan, telefon, mektup veya yüz yüze görüşmelerle Kongre üzerinde etki kurabilir. Ancak lobiciler, gerektiğinde diğer Kongre üyelerini etkileyerek başkanın desteğini kazanmayı da hedefler.

  Bununla birlikte lobicilerin faaliyetlerinde uyguladıkları başlıca teknikleri şöyle sıralamak mümkündür: Yüz yüze iletişim, yetkililere yazı yazmak, sosyal lobicilik, yetkililerle dostluk kurmak, kampanya desteği sağlamak, lobi şirketleri kiralamak, toplantılar düzenlemek, bilgi sunmak, seçmenlerle tanışmak, eylemler organize etmek, komite toplantılarına ve mahkemelere katılmak, halkla ilişkiler kampanyaları düzenlemek, medya ile olumlu ilişki ortamı oluşturmak ve tehdit ve rüşvet gibi kullanılması sakıncalı yöntemler .

  Lobicilik, grupların hükümetin karar alma süreçlerine etki sağlamak amacıyla yürüttükleri faaliyetleri ifade eder. Bu faaliyetler, özel sektördeki düzenlemeleri etkilemek, ekonomik avantajlar sağlamak, devlet desteklerini artırmak ve yararlı programlar oluşturmak gibi hedeflerle yapılır. Ayrıca, toplumsal sorunlara çözüm bulmak amacıyla, örneğin AIDS gibi sağlık sorunları için hükümete baskı yapılır. Lobicilik, hem grup çıkarlarını savunur hem de toplumsal faydalar sağlamak için kamu otoriteleri üzerinde etki kurmayı amaçlar.

KAYNAKÇA

Seyfettin ASLAN, 20 Haziran 2015

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/55508

Meltem SEZGİN, İletişim Fakültesi Dergisi

https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/212633

Şeyda TOP, 2017, Yüksek Lisans Tezi

https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=JwVgtw9tYup7p777t3j1mA&no=DAusgvFaHCVGodpXAdg4Iw

ALEYNA TANCAN

BÖLGESEL ANALİZ TOPLULUĞU

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ