İNGİLTERE'NİN HİNT KÖKENLİ YENİ BAŞBAKANI: RİSHİ SUNAK

Bu aralar İngiltere hızlı bir siyasi hayatın içinde bulunuyor. İki ay içerisinde değişen üçüncü bir başbakan iktidara geçmiş durumda. Eski İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak.

2019 yılında yapılan seçimlerde Johnson iktidarındaki Muhafazakâr Parti, İşçi Partisi’ne fark atarak 1987'den bu yana en büyük seçim zaferini kazandı ve Johnson halkın çoğunluğunun desteğini de almış bir başbakan olarak kendini kabul ettirdi. Ama koronavirüs salgını esnasında karantina kurallarının ihlal edilmesi, parlamentoya yalan ifade verdiği iddiaları ve daha başka skandallar nedeniyle partisinin parlamento grubunun güvenini kaybetmesinden dolayı temmuz ayında görevinden istifa etti. Johnson’ın istifası ardından Muhafazakâr Parti’de liderlik yarışı başladı. Yarışta Muhafazakâr milletvekilleri arasında Sunak birinci olmasına rağmen, parti üyelerinin oylarıyla Liz Truss öne geçerek başbakan oldu. Fakat Liz Truss’ın iktidarı da yalnızca 44 gün sürdü. 24 Ekim 2022 tarihinde Rishi Sunak, son altı yılın beşinci, son iki ayın üçüncü başbakanı olarak İngiltere siyasetinin en üst makamına yerleşti. Peki İngiltere’nin başına geçen bu yeni başbakan kim?

   Rishi Sunak, 1980 yılında Kenya doğumlu Hint bir baba ve Tanzanya doğumlu Hint bir annenin ilk çocuğu olarak İngiltere’de dünyaya geldi. Babası doktor, annesi ise bir eczacıdır. Oxford Üniversitesi’nin Lincoln Okulu’nda Felsefe, Siyaset ve Ekonomi (PPE) bölümünü bitiren Sunak, yüksek lisansını Fullbright Bursu kazanarak ABD’deki Stanford Üniversitesi’nde yaptı. Sunak, 2001-2004 yılları arasında dev yatırım bankası Goldman Sachs’ta finansal analist olarak çalıştı. Burada geçirdiği üç yılın ardından pek çok yerde fon yöneticiliği yaparak büyük miktarda sermayeyi kontrol etti ve başarılı bir iş çıkardı.

Başarılı iş insanı, 2009 yılında 4,5 milyar dolar değerindeki Hint bilişim şirketi Infosys’in sahibi Narayana Murty’nin kızı Akshata Murty ile evlendi ve iki kız çocuğu babası oldu. Sunak ailesinin büyük bir servetinin olduğu biliniyor ve servetinin büyük bir kısmının da buradan geldiği düşünülüyor.

Siyasi hayatı ilk kez 2015'te Yorkshire bölgesindeki Richmond'dan Muhafazakar Parti milletvekili olarak seçilmesiyle başladı ve İngiltere'nin AB'den ayrılmasını destekleyen siyasilerin başında yer aldı. Temmuz 2019'da parti lideri ve aynı zamanda ülkenin başbakanı olan Johnson'ın hükümeti döneminde Hazine Baş Müsteşarı olarak görev aldı. Bu görevinin ardından, Covid-19 salgını ülkeye yayılmadan yaklaşık 1 ay önce 13 Şubat 2020'de Maliye Bakanı olarak atandı. Karantina sürecinde işletmeleri ayakta tutabilmek için milyarlarca sterlin değerinde destek paketlerini hızla uygulamaya koydu. Sunak, bu çalışmalarıyla salgın döneminde halktan büyük övgü topladı.

Sunak yeni dünyanın özeti gibi; göçmen, çok uluslu, yeni dünyaya uyum sağlamış modern görünümlü genç bir lider. Vaatlerinde verdiği ipuçlarından biri tabi ki ekonomi. En büyük vaatlerinden biri enflasyonu kontrol altına almak. Diğer değindiği noktalar; göçü sınırlandırmak, Hindistan’la ticareti arttırmak, öğrencilere ve işletmelere vize sağlamak.

Şu an İngiltere’nin yeni başbakanı olan Rishi Sunak’ın birçok ilkle anıldığını söyleyebiliriz. Öncelikle Sunak İngiltere’nin Hint kökenli ilk başbakanı. Ayrıca 42 yaşında başbakan olarak modern tarihin en genç başbakanı olmuş oldu. Bunların yanında Rishi Sunak’ın en çok konuşulan bir diğer ilki ise İngiltere kraliyet ailesinden daha zengin olan ilk başbakan olarak tarihe geçti. Muhalefete göre o halkın sorunlarını ve geçim derdini anlayamayacak kadar zengin.

Rishi Sunak’ın işi pek de kolay değil çünkü o ekonomik anlamda kötü bir dönemde olan, siyasi anlamda sarsıcı bir dönem geçiren ve hala ırkçılıkla mücadele etmeye devam eden bir ülkenin yönetimine geldi. İngiltere’yi Sunak’ın başbakanlık sürecinde neler bekliyor zamanla göreceğiz.

ZÜLAL DEMİRCİ

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER

BÖLGESEL ANALİZ TOPLULUĞU