UKRAYNA VE RUSYA’NIN GERİSİNDE: BALKANLAR

 

“Filler tepişir çimenler ezilir” atasözünü mutlaka duymuşsunuzdur. Neredeyse her olayın sonunda çimenlerin ezildiği dünya siyasi tarihine uygun bir deyiştir. Ne yazık ki günümüz dünyasının hegemon filleri bu atasözünü yıllardır olduğu gibi şimdi de haklı çıkarıyor. Rusya neredeyse üç haftadır  Ukrayna’yı "Ukrayna'nın askerden ve Nazizm'den arındırılması" amacıyla işgal etmekte. Ülkemizin kuzeyindeki bu savaşa birçok ülke Rusya karşıtı açıklamalar yaparken yakın tarihinde yine fillerin tepiştiği Balkan ülkelerinden de tepkiler geldi.

Sırbistan’ın başkenti Belgrad’ta yüzlerce gösterici bir araya gelerek "Ukrayna'da barış", "Yaşasın Ukrayna" ve "Savaşı durdurun" sloganları atarken halkın bir kesimi de Rusya’yı destekleyen gösterilerde bulundu. Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic  ise halkın ve diğer komşu balkan ülkelerinin açıklamasının yanı sıra Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü destekleyip  saygı duyduklarını ama Rusya’ya karşı yaptırım uygulamayacaklarını belirtti. ”Rusya'ya yaptırım uygulamak Sırbistan'ın yararına olmayacaktır" açıklamasında bulundu. Vucic’in açıklamalarından anlıyoruz ki Sırbistan, Rusya-Ukrayna arasında denge siyaseti izliyor.

NATO Ukrayna’dan sonra iki ülkeyi riskli olarak açıklamıştı Bosna ve Gürcistan. Bosna Hersek Devlet Başkanlığı Konseyinin Sırp üyesi Dodik tarafsızlık çağrısı yaparken  Hırvat Üyesi Zeljko Komsic ve Boşnak Üyesi Sefik Dzaferovic bu duruma tepki göstererek Ukrayna yanlısı olduklarını gösterdiler ve  sosyal medya hesaplarından da Rusya'yı kınayan açıklamalar yaptılar.

Kosova meclisi oturumu başlatmadan önce Ukrayna halkı için yaptıkları saygı duruşu ile Ukrayna’nın yanında olduklarını gösterdiler. Tahmin edildiği üzere de meclis oturumundan "Rus saldırganlığına karşı direnen Ukrayna ile halkını destekleyen" karar çıktı. Başbakan Albin Kurti, konuşmasında "Rus saldırganlığından dolayı medeni bir dünyanın zarar gördüğünü, buna karşı harekete geçilmezse herkesin ortak geleceğinin tehlikeye gireceğini" söyleyerek aslında Rusya’nın Balkanlar için hala bir tehdit olduğu hakkındaki düşüncelerimizi haklı çıkardı. Başkan Albin konuşmasında Sırbistan’ın tarafsızlığını da kınadı.

Bulgaristan Savunma bakanlığını yürüten Stefan Yanev sosyal medya hesabından Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısını savaş değil müdahale olarak nitelendirmesi başbakan Petkov’un sinirlenmesine sebep oldu. Petkov bunu meclise taşıyarak savunma bakanının istifasını istedi. Kiril Petkov basın açıklamasında “Rusya, bizim AB ve NATO ile birlik içinde olduğumuzu bilmeli." diyerek bu savaşta Ukrayna’dan yana olduklarını açıkça belli etti. Hırvatistan, Karadağ, Arnavutluk ve Yunanistan’da Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısını kınayan açıklamalarda bulundu.

İki kutuplu dünya düzeni  artık geçerliliğini yitirse de hala dünyaya birkaç büyük gücün hakim olduğu bir gerçek. Yakın tarihinde birçok acıya sahne olmuş bu ülkelerin de dünyanın büyük güçlerini karşılarına almak istememelerini yaptıkları açıklamalardan anlıyoruz. Savaşın arkasına baktığımızda Ukrayna, Rusya ABD ve Batılı ülkelerin güç gösterisinde bulundukları birbirlerine gözdağı verdikleri bir alan. Her savaşta olduğu gibi olan yine halka oluyor. Sözün özü filler tepişiyor çimenler eziliyor. 

Özlem ŞANGÜL

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi

Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler

Bölgesel Analiz Topluluğu