MEVLÜT ÇAVUŞOĞLU- DENDIAS TOPLANTISINDA BÜYÜK GERGİNLİK

 

15 Nisan 2021’de gerçekleşen Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Yunan mevkidaşı Nikos Dendias ile görüşmesinin ardından yapılan ortak basın toplantısında gergin anlar yaşandı. İki bakan, Doğu Akdeniz, azınlık hakları, Ege'deki kıta sahanlığı, adaların silahlandırılması, göçmenler konusunda karşılıklı suçlamalarda bulundu.

Türkiye ile Yunanistan arasında yeniden başlayan istikşafi görüşmelerden ve toplantılardaki pozitif atmosferden memnuniyet duyduğunu ifade ederek konuşmasına başlayan Çavuşoğlu, "Önkoşulsuz olarak diyaloglarımızı sürdürmek, ilişkilerimizi geliştirmek istiyoruz" dedi.

Daha sonra söz alan Dendias ise "Türkiye, Yunanistan'ın egemenlik haklarını ihlal etmeye devam ederse masada olan önlemler gündeme gelecektir" ifadelerini kullandı. Çavuşoğlu bu sözlere, "Ben konuşmamda Yunanistan'ı itham edici bir söylemde bulunmadım. Dendias maalesef ülkeme dönük olarak son derece kabul edilemez ithamlarda bulundu" diyerek tepki gösterdi. Çavuşoğlu, "Buraya çıkıyorsunuz basının önünde Türkiye'yi suçlamaya kalkıyorsunuz. Bunları kabul etmem mümkün değil. Bizim attığımız adımlar da haklarımızı korumaya yöneliktir. Bu konuyu kendi aramızda mutabık kaldığımız halde buraya gelip Türkiye'yi suçlarsanız bunların cevabını vermek durumunda kalırım" diye konuştu.

Türkiye'nin kimsenin egemenlik hakkını ihlal etmediğini belirten Çavuşoğlu, "Gerginliği sürdürürseniz biz de sürdürürüz" dedi.

Dendias konuşmasında "Türkiye ile birlikte pozitif gündem oluşturabiliriz ekonomik anlamda. İlişkilerimizi ilerletebiliriz. Olumsuz havayı ortadan kaldırabiliriz" diyerek, Kıbrıs konusunda "kabul edilen yegane çözümün iki toplumlu federasyon çözümü" olduğunu belirtti ve ekledi:

"Yunanistan, Türkiye'nin AB üyeliğini destekliyor. Vize serbestisi gibi konuları ele almaya hazırız. Ancak ihlal edilemez bir kural var, bu da bütün ülkelerin toprak bütünlüğüne saygı göstermekten geçer. Türkiye bizim egemenlik haklarımızı ihlal etmeye devam ederse, bunu tekrarlarsa o zaman masada olan önlemler gündeme gelecektir." Çavuşoğlu'nun tepki göstermesinin ardından tekrar söz alan Dendias, "Tahmin ettiğim kadarıyla senin çalışma arkadaşların kraldan daha fazla kralcı. Doğu Akdeniz'de hiçbir şey olmuyormuş gibi davranamam. Türkiye hem Ege hem de Doğu Akdeniz'de ihlallerde bulunuyor. Biz bunları ilk kez dile getirmiyoruz" dedi.

Çavuşoğlu önemli bir konuya daha değindi, Yunanistan'ın "Türk azınlığı" kabul etmeyip sadece "Müslüman azınlık" tanımı kullanmasını eleştirerek "Biz Rum Ortodoksları kabul ediyoruz. Ama sizin Yunanistan'daki Türk azınlığa 'Sen Türk değilsin Müslümansın' demeniz uluslararası hukuka aykırıdır" dedi. Dendias ise cevaben "Azınlıklar konusunda bunu Lozan Anlaşması söylüyor, biz söylemiyoruz. Bu Türkiye'nin hoşuna gidebilir, gitmeyebilir" diye konuştu. Çavuşoğlu, Lozan Anlaşması'nın Ege adaları için silahsızlanma statütüsü de getirdiğini belirterek "Bunları da ihlal ediyorsunuz. Ege konularında, hava sahası konusunda, adaların silahsızlandırılmış statüsü konusunda mahkemenin (Avrupa Adalet Divanı) yetkisini tartışmıyorsunuz. Burada karşılıklı suçlamalara girdiğimiz zaman birbirimize anlatacağımız çok şey var" dedi. Yunanistan Dışişleri Bakanı konuşmasında ayrıca Ayasofya'nın ve Kariye manastırının camiye dönüştürülmesi konusunu ve "mülteci konusunun Türkiye tarafından kullanılmasını" gündeme getirdiğini belirtti. Çavuşoğlu ise buna karşılık olarak, "Göç konusunu ne Avrupa ne de Yunanistan'a karşı kullanmadık. Sizin 4 yılda 80 bin insanı geriye ittiğinizi, Türkiye üzerinden gitmeyenleri nasıl denize attığınızı anlattık" diye konuştu. Türkiye'nin Libya ile anlaşmasına yönelik Dendias'ın eleştirilerine Çavuşoğlu, "Libya ile olan anlaşmalarda tabii ki aynı düşünmüyoruz. AB Komisyonu'nun bunu kınaması bir şey ifade etmez. AB Komisyonu'nun ne dediği bizim umrumuzda değil" dedi.

'Çözersek iki komşu olarak biz çözeriz'

Çavuşoğlu konuşmasını şu ifadelerle bitirdi: "Burada mesele iki ülke arasında. Bunları çözmek için istikşafi görüşmeler başlatılmış. Bu gerginliği tartışmayı sürdürmek istiyorsanız, sürdürebilirsiniz, biz de sürdürebiliriz. Burada ikili şekilde konuları çözebiliriz. Ama yaşanan süreçte medet umduğunuz AB ülkelerinin bu konuda bir fayda sağlayamayacağını da görmüş olduk. Görüşmeye devam mı edeceğiz, böyle kavga mı edeceğiz? Bizim arzumuz iki komşu ülke olarak tüm bu meseleleri diyaloglarla çözmek. Çözersek iki komşu olarak biz çözeriz. Başkaları ancak silah satar." Çavuşoğlu, gergin toplantının ardından Twitter paylaşımında "Dendias'la diyalogun sürdürülmesi konusunda mutabık kaldık" mesajı verdi.

 

Basın toplantısında yaşanan gerginlik sonrası Yunanistan’dan ilk açıklama 16 Nisan 2021’de geldi

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile Yunan Mevkidaşı Nikos Dendias'ın dün Ankara'da görüşmelerinin sonrasında düzenlenen basın toplantısında yaşanan gerginlik ile ilgili Yunanistan'dan konu ile ilgili ilk açıklama geldi. Yunanistan hükümeti tarafından yapılan açıklamada, dışişleri bakanlarının basın toplantısında yaşadıkları gerginlikten bir gün sonra Türkiye ile farklılıklara rağmen "pozitif bir gündem" istediklerini belirtirken Yunanistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, gerginliği azaltma isteği belirtildi.

Yunanistan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, "Başbakan Kyriakos Mitsotakis hükümetinin Türkiye ile pozitif bir gündemi desteklemeye yönelik açık bir iradesi var" ifadeleri kullanılırken Yunanistan'ın "özellikle ekonomik sektörde yapılan bir dizi iş birliği" ile ilgilendiğini de sözlerine ekledi. Yunanistan ayrıca şunları da ekledi:

"Her zaman uluslararası hukuka ve Avrupa değerlerine bağlı olan Yunanistan'ın, belirli tezleri vardır ve bunlar bilinmektedir. Türkiye ile hem ikili hem de AB-Türkiye çerçevesinde farklılıklar vardı ve hala da olmaya devam etmektedir" ifadeleri kullanılan raporda, Yunanistan'ın uluslararası hukuku korumaya kararlı olduğunu sözlerine ekledi.

Açıklamada, Dendias'ın, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesinde iki ülke halkları arasındaki temasların artırılması yönünde fikir alışverişinde bulunduğu belirtilerek Ekonomik Diplomasiden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı Kostas Frangoyannis'in, bu temaslar sırasında ekonomi alanında iş birliği için 15 maddelik bir liste sunduğu kaydedildi.

Türk tarafının da belirli noktalar üzerinde kendi tekliflerini sunduğu aktarılan açıklamada, bu çerçevede gelecekte bu alanlarda atılacak adımlar üzerinde çalışma konusunda tarafların mutabık olduğu vurgulandı.

 

ANALİZ:

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Yunan Mevkidaşı Dendias ile düzenlediği basın toplantısında, 'tarihi' olarak nitelendirilecek anlar yaşanmıştı. Dostane bir havada başlayan basın toplantısında Çavuşoğlu, "pozitif gündemle ilerlemeliyiz" diyerek söz hakkını Dendias'a vermişti. Ancak Dendias'ın Türkiye'yi Yunanistan'ın egemenlik haklarını ihlal etmekle suçlamasının ardından Çavuşoğlu bir kez daha söz almış ve Yunan Bakan'a sert sözlerle tepki göstermişti. Ayrıca Yunan Dışişleri Bakanı Dendias’ın Rum Ortodoks Patrikhanesi ziyaret mesajında patriğe hitaben 4 kez ‘ekümenik’ ve ‘ekümenik taht’ tabiri kullanması, Yunan Dışişleri Bakanı’nın hassas konularda patriğin girişimlerine ilgi duyduklarını belirtmesi Lozan Anlaşmasının açık ihlali sayılmaktadır. Ekümen evrensel demektir yani patriğe Ekümen diyerek onun sadece Türkiye’deki Ortodoksların dini lideri değil dünyadaki tüm Ortodoksların liderisin demek istiyor. Bunu derken ise bir nevi Türkiye’ye göz dağı vermiş bulunmakta Dendias. Fener Rum Patriğine baskı yaparsak dünyadaki tüm Ortodoksları karşımıza alacağımız ima ediliyor. Dendias, İstanbul’a Constantinople diyerek de ülkemize karşı saygısızlık ettiğini görebiliyoruz. Constantinople İstanbul’un Bizans zamanındaki ismi olup bu dönemin üzerinden 5-6 asır geçmiştir. Diyeceğim o ki dün gerçekleşen Türk/Yunan dışişleri zirvesinde iyi bir diyalog yerine sözlü bir atışma gerçekleşti adeta. Yunan dışişleri bakanı üzerinde çalışılmış cevaplar verdi. Bu ortak basın toplantısında Dendias’ın amacı Türkiye’yi küçük düşürmek olduğunu gözler önüne serdi. Yunanistan’ın bu kadar özgüvenle konuşma sebebi ise yakında İtalya ve İspanya ile krizden birlikte çıkma programına girecek olmaları ve ABD uçak gemisinin Girit’te demirlemiş olması. Bu iki durum Yunanistan’a oldukça cesaret veriyor. Dendias’ın saygısız ithamlarının sebebi bizi saldırgan göstermekti fakat Dışişleri Bakanımız Mevlüt Çavuşoğlu karşı tarafa büyük bir ustalıkla cevabını vermiştir. İleriki günlerde ülkemiz ve Yunanistan ilişkileri nasıl seyredecek ve değişecek görüyor olacağız.

 ECENAZ DEĞİRMENCİ

MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER

https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-56765363

https://www.ntv.com.tr/dunya/basin-toplantisinda-yasanan-gerginlik-sonrasi-yunanistandan-ilk-aciklama-pozitif-bir-gundem-istiyoruz,cvnvpLEb9UeZFa9UXgKW5g

https://www.sozcu.com.tr/2021/dunya/erdogan-ile-gorusen-yunanistan-disisleri-bakani-dendiastan-aciklama-6375687/

https://www.cnnturk.com/turkiye/son-dakika-bakan-cavusoglu-yunan-mevkidasi-ile-ortak-aciklama-yapiyor150421

https://tr.sputniknews.com/turkiye/202104151044283913-cavusoglu-ile-dendias-ortak-basin-toplantisi-duzenliyor/

https://www.amerikaninsesi.com/a/cavusoglu-ile-dendiasin-basin-toplantisinda-gerilim/5854790.html