TÜRKİYE-RUSYA SON DURUM

Rusya ve Petrol:

   Bilindiği üzere Corona virüsü ile sarsılan dünya ekonomisinin takip ettiği petrol fiyatları ile bir düşüş yaşandı. Bunun yanı sıra Suudi Arabistan – Rusya’nın yaşadığı buna ek olarakta Kovid-19 salgınıyla birlikte ekonomilerde bir çöküşe sebep oldu. Petrol fiyatları düşmeye ve ikilinin arası kızışmaya başladı. Rusya petrol rezervini elinde tutmaya çalışıp , pazarda para kaybetmemek adına değişikliklere gitmeyi düşünüyordu.
   Rusya’nın petrol şirketi Rosneff’in Başkanı İgor Sechin OPEC’e rest çekti ve anlaşmanın bir önemi olmadığını ifade etti. ( OPEC : Organization of Petroleum Exporting Countries ; net petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervlerinin üçte ikisini elinde bulunduran 12 ülkenin oluşturduğu konfederasyondur. 1960 Eylül’de Bağdat , Irak’ta kurulmuştur. Genel merkezi Viyana,Avusturya’dır.) Sechin ‘’Petrol’de Pazar payımızı korumalıyız ‘’ dedi. OPEC ve OPEC dışı bazı ham petrol üreticisi ülkelerin 6 Mart’ta Avusturya’nın başkenti Viyana’da düzenledikleri toplantıda üretim kesintisi kararı alamaması petrol fiyatlarının son 4 yılın en düşük seviyesine getirmesine yol açmıştı.

   Rusya OPEC anlaşmasından çekilme kararının arkasındaki isimlerden biri olarak gösterilen Sechin , Rus devlet kanalı Rossiya 24’e değerlendirmelerde bulundu.
OPEC’in üretim kesintisine yönelik anlaşması nedeniyle ABD’nin petrol üretiminde dünya lideri haline geldiğini ifade eden Sechin, ‘’Bu daha önce olmamıştı . Fiyatlar düzelir ancak müşterilerinizi terk ettiğinizde bir daha asla geri dönemezsiniz.’’ diye konuştu.
ABD’nin hızla Avrupa petrol piyasasına girdiğini savunan Sechin, ‘’Anlaşmanın olduğu dönem ABD’nin Hindistan pazarına petrol ihracatı 10 kat, Avrupa pazarına 6 kat arttı.’’ dedi. Sechin , ‘’OPEC ile OPEC dışı bazı ham petrol üreticisi ülkeler arasındaki işbirliği artık anlamını yitirdi. Siyasi ve tüketim pazarlarının durumuna ilişkin nedenler artık daha anlamlı ‘’ değerlendirmesinde bulundu Kovid-19’unda sebep olduğu problemlerle birlikte.

TR-Rusya Ekonomi:

    Birkaç ay öncesine kadar oldukça yoğun seyreden ilişkiler , Suriye konusunda iki ülkenin tamamen zıt pozisyon almasından ötürü kopma noktasına geldi. Askeri olarak yaşanan gelişmelerin yanı sıra Rusya ile oldukça yoğun bir ekonomik ilişkilerimiz de var elbette. Son gelişme olarak Rusya , Türkiye’den ithal ettiği domatesin kotasını 150binden 200binlere yükseltti. Rusya Tarım Bakanlığı tarafından onaylanan kararnameye göre, Rusya’nın Türkiye’den ithal ettiği domatesin kotası 50ton arttırıldı.
    Türkiye ile Rusya arasındaki dış ticaret verilerine bakıldığında Türkiye ile Rusya’nın yaptığı ithalat, ihracatından çok daha fazlaydı. 2019’da Rusya’dan yapılan ithalat 22.5 milyar $‘a çıktı ve Rusya’nın ithalat içindeki payı tekrardan %11’e yükseldi.Rusya’ya yapılan ithalat 2019’da 3,9 milyar $’a yükseldi, toplam ihracattaki payı %2.3 arttırdı.

     Türkiye’nin toplam turizm içerisindeki Rusya payı incelendiğinde 2017’den bu yana Türkiye’yi en çok ziyaret edenlerin Ruslar olduğu görülüyor. Yabancı turistlerde olduğu gibi Türkiye’nin turizmden elde ettiği gelirde Rusya’nın payı diğer ülkelere göre oldukça yüksek. 2019 yılında Türkiye’ye gelen yabancı turistlerin ortalama harcamasının 642 $ olduğunu , Rus turistlerin harcamasının ise 469 $ olduğu belirlenmiştir.

    Türkiye’nin doğalgaz ithalatını yıllar içerisinde incelediğimizde Rusya yıllardan beri listenin başında yer alıyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun verilerine bakıldığında 2018 yılında 5 m3’e yükselen ithalat rakamı , 2018 yılında ise bir önceki yıla göre %18 azalış göstererek 23,6 milyar 5 m3 olarak gerçekleşti.

Türkiye-Rusya Ulaşım:

     Kovid-19 salgın hastalık nedeniyle ,tedbir olarak Rusya’da dahil olmak üzere 68 ülkeye uçuş yasağı konuldu.71 ülke ise uçuşları durdurma kararı aldı.

Türkiye-Rusya Askeri:

     27 Şubat tarihinde gerçekleştirmiş olduğumuz Bahar Kalkanı Harekatı neticesinde İdlib’de  ateşkes kararı alınmıştır ve Rusya ile Türkiye tarafında mutabakat gerçekleşti. Cumhurbaşkanı Erdoğan , İdlib’de yaşanan gerginliğe ilişkin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Moskova’da görüştü. Türkiye ve Rusya’nın mutabakat metninde yer alan maddeye göre , idlib’te ateşkes süreci yürürlüğe girdi. Mutabakat metnine göre , Türkiye ve Rusya , Suriye Arap Cumhuriyet’indeki ateşkes rejiminin uygulanmasının garantileri olarak , Suriye’de Gerginliği Azaltma Bölgesi’ndeki durumun istikrarlaştırılmasına ilişkin 17 Eylül 2018 tarihli muhtırayı hatırda tutarak , Suriye’nin eğemenliğine , bağımsızlığına, birliğine ve toprak bütünlüğünden kuvvetli taahhütlerini yineledi.

      Taraflar  , terörizmin tüm tezahürleriyle mücadele ile BM Güvenlik Konseyi tarafından terörist olarak tanımlanan tüm grupların ortadan kaldırılmasına yönelik kararlılıklarını yinelerken, sivillerin ve sivil alt yapının hedef alınmasının hiçbir şekilde mazur görülmeyeceğini kabul etti.

     5 Mart’ta imzalanan protokol ile 6 Mart 2020 tarihinde saat 00.01’den itibaren tüm askeri faaliyetler durdurulduAnlaşmanın imzalanmasının ardından ertesi gün İdlip'in Cebel Zeviye bölgesinde  Özgür Suriye Ordusu ve Cihatçılardan oluşan iki grup arasında bir çatışma yaşandı ve ÖSO'dan 6, cihatçı gruptan 9 kişi hayatını kaybetti. M4 karayolunun kuzeyinde 6 km güney ve 6 km kuzeyinde bir güvenli koridor tesis edilecektir. Türk-Rus ortak devriyeleri, 15 Mart 2020 tarihinde M4 karayolunun Trumba’dan Ain-Al-Havr’a kadar olan kesimi boyunca başlatılacağı söylenmişti. M-4 karayolundaki ilk Türk-Rus ortak devriyesi önceki gün planlanandan çok daha kısa bir mesafede yapıldı. Rusya, M-4’teki ortak devriyenin, Türkiye’nin kontrolünde olmayan radikal çetelerin planladığı provokasyon nedeniyle kısaltıldığını açıkladı ve Güney kısmı için olası bir operasyon ihtimalinin arttığı konuşulan bölge için durum şuan tam olarak bilinmemekte.Türkiye’nin daha önce mutabakatı tanımayacaklarını açıklayan ve bir kısmı Türk askerine saldırmakla tehdit eden bölgedeki radikal gruplara yönelik bir operasyon olasılığı hakkında da Babüroğlu: “Orada böyle bir operasyonun düzenlenmesi Türkiye’nin daha önce kırmızı çizgi olarak ortaya koyduğu sivil halkın Türkiye sınırına doğru göç etmesi ve bu radikal terör gruplarının sınırdan Türkiye’ye sızma olasılığını arttırır. O nedenle Türkiye buraya kapsamlı bir operasyona sıcak bakmayacaktır. Ancak Türkiye’nin desteklediği muhaliflerle birlikte radikal gruplara nokta operasyonlar yapılabilir.” şeklinde konuştu ve bu sorunun çözümünün zaman alacağını ifade etti. Buna ek olarak 19 Mart 2020 tarihinde Milli Savunma Bakanlığı, İdlib'de 2 askerin şehit olduğunu 1 askerin yaralandığını açıkladı. İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi’nde görevli askerlerimize bölgedeki bazı radikal gruplar tarafından yapılan roketli saldırı sonucu 2 askerimiz şehit olmuş, 1 askerimiz de yaralanmıştır.

      Sonuç itibariyle bir süredir gündemimizde olan Kovid-19 Corona virüsü sebebiyle yaşanan hem maddi hem de manevi kayıplarla birlikte ekonomi ve ikili ilişkilerde bir duraksama yaşanmaktadır. Rusların ekonomimizdeki büyük paydası da bu salgın hastalıktan etkilenmekle birlikte küresel bi ekonomik buhran yaşanmaktadır.

Kaynakça : Doğrulukpayı.com

                    Hürriyet Gazetesi

                  Sondakika.com

                   Sözcü Gazetesi

                   Gerçekgündem.com

                                                                                          Gizem Yaren SÖNMEZ