DÜNYAYI KASIP KAVURAN SALGIN KARŞISINDA GÜNEY KAFKASYA
Ortaya
çıktığı Çin’in Wuhan kentinde kontrol altına alınan koronovirüs(KOVİD-19)
dünyayı etkilemeye devam ediyor. Dünya çapında ölü sayısı 11 bini, vaka sayısı
da 276 bini geçmiş durumda. Hükümetler de salgınla ilgili sıkı tedbirler almaya
devam ediyor. Peki ya Güney Kafkasya? Ne
gibi durumlarla karşı karşıya, nasıl tedbirler alıyor?
Gürcistan , şu ana kadar 43 koronavirüs vakası
açıkladı ve virüs nedeniyle henüz ölüm vakası bildirilmedi. Başbakanlık sözcüsü Irakli Chikovani, korona virüs tedbirleri
kapsamında dış ülkelerle hava trafiğini tamamen durdurduklarını açıkladı. Aynı
zamanda Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili
21 Nisan'a kadar olağanüstü hal (OHAL) ilan edildiğini duyurdu. Gürcistan
Futbol Federasyonu’da virisün yayılmasını önlemek amacıyla ülke genelinde düzenlenecek
tüm futbol maçlarının geçici olarak iptal edildiğini duyurdu. Ek olarak Türkiye’nin Gürcistan üzerinden Kafkasya’ya açılan Sarp
Sınır Kapısı, tedbirler kapsamında geçici olarak karşılıklı yolcu trafiğine kapatıldı.
Dünyaya
yayılan virüs, halk sağlığının yanı sıra ülke ekonomilerini de tehdit eder hale
geldi. Gürcistan'ın
en büyük ticari partneri 858,1 milyon Dolarlık dış ticaret hacmi ile TÜRKİYE
olurken bunu 650,1 milyon Dolar ile Rusya Federasyonu, 510,0 milyon Dolar ile
Çin izlemektedir. Bulgaristan'a ihracat 128 milyon Dolar olurken, ithalat 88
milyon Dolar olarak gerçekleşmiştir. İran
ve Irak bağlantılı sınır kapılarının Kovid-19 tedbirleri dolayısıyla geçici
süreyle kapatılmasının da etkisiyle Çıldır-Aktaş Gümrük Kapısı'nın uluslararası
taşımacılık tarafından tercih edilmeye başlandı.Tedbirler dolayısıyla Kafkasya ve Orta Asya tır
trafiğinin tamamına yakını Aktaş gümrüğüne yönlendiriliyor. Bundan dolayı geçen yıl yani 2019'da 8 bin
tır Aktaş'tan çıkış yapmışken, 2020'nin ilk üç ayında bu sayı 6 bine ulaştı.
1-15 Mart arasında tır çıkışı 3 bini buldu. Bu durum Gürcistan ve ticari
ortakları arasındaki ilişkinin artmasına neden olmuştur. Aynı zamanda
Gürcistan'ın ithal ettiği en önemli ürünlerin başında ise 402 milyon Dolar ve
%9,2'lik pay ile petrol ve petrol ürünleri geliyor. Dünya’ya hızla yayılan
koronavirüs (Kovid-19) salgını, küresel ekonomik büyüme beklentilerini ve dünya
genelinde ham petrol tüketimini olumsuz etkileyerek fiyatlar üzerinde aşağı
yönlü baskı oluşturmaya devam ederken Gürcistan petrolü ithal eden ülke olarak
bu durumdan pozitif şekilde faydalanıyor.
Güney Kafkasya’nın bir diğer ülkesi Ermenistan'da da virüse rastlandı. Sağlık
Bakanı Arsen Torosyan, ülkede şimdiye
kadar 30 kişide virüsün tespit edildiğini, bunlardan birinin
taburcu edildiğini söyledi. Çin'den ortaya çıkarak şu ana
kadar 70'den fazla ülkeye yayılan korona virüsüyle ilgili ülkeler farklı
önlemlere başvuruyor. Bazı ülkelerde korona
virüsü teşhisi konulan hastalar şiddete bile maruz kalırken, Türkiye'nin kuzeydoğusundaki komşusu Ermenistan'da farklı bir yöntem
uygulanıyor. Korona virüs teşhisi konulan hastanın 32 kişiyle temas ettiği
ortaya çıkmış ve Ermenistan Başbakanı Niko Paşinyan, korona virüs nedeniyle
karantinaya alınan 32 kişinin 5 yıldızlı otelde ağırlanması
talimatını vermiştir. Ermenistan
hükümeti, yeni tip koronavirüs (Covid-19) salgını nedeniyle ülke genelinde 16
Nisan'a kadar olağanüstü hal ilan etti.
Ayrıca 2019 yılının Ocak-Eylül aylarında Ermenistan’ın dış ticaret
hacmi yaklaşık yüzde 5.8 oranda artarak 5.6 milyar dolara ulaştı. Ermenistan
Başbakanı Nikol Paşinyan 2019 yılının ekonomik verilerini mükemmel olarak
nitelendirmiş ve 2020 yılında 8-9 oranda ekonomik büyümeye ulaşmak için tüm
koşulların mevcut olduğunu dile getirmişti. Fakat Ermenistan’ın bildiğimiz
üzere başlıca ihracat kalemleri ham petrol ,petrol yağları ve gazlarıdır. OPEC
ve OPEC dışı ham petrol üreticisi ülkeler arasında işbirliği sağlanamaması ve
üzerine korona virüsünün de etkili olması
petrol fiyatlarının gerilemesine
neden olurken komşusu Gürcistan’ın aksine bu durumdan pozitif şekilde
etkilenebileceği düşünülmemektedir.
Peki ekonomik
tedbirleri ?
Ermenistan’a
dönem dönem Amerika’nın yardımları olmuştu. Bu yılda ABD tarafından
Ermenistan’a sağlanacak finansal yardımın, toplam 6.75 milyon dolar olacağı öğrenildi. Ermenistan Hükümeti ekonomiye 150 milyar dram (300 mln.
dolar) yardımı sağlayacağını ve bir paket hazırladığını söyledi. Ermenistan’ın bankalarından çalışanlarının maaşlarını ödemek
ve diğer meselelerini karşılamak için kredi alacak şirketlerin bu kredinin
%50’sini sıfır faizle eş finanse edecek, bankanın faizi ise sübvanse
edilecek. Bu amaçla program için 25 milyar dram (50 mln. dolar) tahsis
edilecek” denildi. Pashinyan, acil sosyal yardım için 30 milyar dram (60 mln.
dolar) ve Ermenistan’ı yeni dünyaya hazırlayacak şirketler için 80 milyar dram
(160 mln. dolar) değerindeki bir paketten bahsetti.
Korona virüsü Türkiye'nin komşu ülkelerinde de görülmeye devam ederken,
son olarak Azerbaycan’da da virüse
rastlandı.
Azerbaycan’da
vaka sayıları 28’e yükseldi. Türkiye Bakü Büyükelçiliği tarafından 18 Mart
Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Zaferinin 105. yıldönümü sebebiyle 18 Mart
2020 tarihinde Bakü'deki Türk ve Azerbaycan Şehitliğinde düzenlenmesi planlanan
tören iptal edildi.
İran Dış
İşleri Bakanı Muhammed Zarif,virüsle mücadele için Sağlık Bakanlığının ihtiyaç
listesini ‘Acil’ başlığıyla twitter üzerinden paylaşarak , tüm dünya ülkelerini İran’a
yardıma çağırmıştı.Bunun üzerinede Azerbaycan, BAKÜ, IRNA-AZERBAYCAN, korona
virüsüne mücadelede İran’la iş birliği çerçevesinde İran’a gönderilmek üzere 5
milyon dolar değerinde sağlık malzemesi tahsis etti.
Ayrıca Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in talimatıyla kurulan Korona
virüsle Mücadele Destek Fonu'na Aliyev bir yıllık maaşını bağışladı.(
Seçim Yasası’na göre, Cumhurbaşkanı Aliyev'in maaşı 15 bin manat (9 bin
dolar).Aliyev daha önce, Korona Virüsle Mücadele Fonu’na 20 milyon
manat (12 milyon dolar) tahsis etmişti.)
Azerbaycan , günlük 1 milyon varil
olan petrol üretimine sahip bir ülkedir. Corona virüsün petrol talebinde
azalmaya neden olması ham petroldeki varil fiyatının düşüşü ile beraber en
büyük ihraç kalemi ham petrol olan Azerbaycan ekonomisini ciddi anlamda tehdit
eder hale geldi.
Sonuç olarak;
Küreselleşmenin hat safhada olduğu günümüz dünyasında her alanda olumlu veya olumsuz bütün
durumların büyük küçük bütün paydaşları etkilediği görülüyor. Ve korona virüs salgını ticaretin
üzerinde Demokles’in kılıcı gibi duruyor. Türkiye de dahil
olmak üzere birçok ülkeye yayılan yeni tip Corona virüs (Covid-19) salgınının
ilk ortaya çıktığı günlerden itibaren, ülke olarak hızlı kararlar alarak
bunları süratle uygulamaya geçirilmesi gerekir.Bu süreçten ülkenin ekonomi,
piyasa, üretime ve istihdama olumsuz uzun vadede etkilerini en aza indirgemek
adına herkesin elinden gelen azami
gayreti göstermesi bir zorunluluk haline gelmiştir.
KAYNAKÇA
· sondakika.com
· sputniknews.com
· ntv.com
· sabah.com
· sozcu.com
· havadiskibris.com
· oec.world.tr
Yorumlar
Yorum Gönder