YUGOSLAVYA’ NIN OLUŞUMU VE DAĞILIŞI

GİRİŞ

   Bölgesel tarihi Roma Dönemi öncesine kadar dayanan ve 1918 yılında Yugoslavya Krallığı olarak Kurulan devlet; Bugünkü Makedonya, Kosova, Sırbistan, Bosna Hersek ve Karadağ'ın tamamı ile Slovenya ve Hırvatistan'ın büyük bir kısmını kapsamakta idi.

GELİŞME

   1921 yılında I. Aleksandar Karacorceviç’in tahta çıkması ve parlamentoyu kaldırması ile beraber ülkenin adı Yugoslavya olarak düzenlendi. Daha sonra Avrupa’da savaş havası içerisinde yer alan dış tehdidin dayattığı siyasi bunalım, hukuksal çözümlerin gerçekleşmemesine ve krallığın çöküşüne yol açtı. İkinci Dünya Savaşı’nın cereyan etmesi ile beraber Yugoslavya’nın tarafsızlık politikası, 1941 yılına kadar sürebildi. Almanya’nın baskısı ve Britanya’nın darbe yapılmasına yönelik destekleri ile beraber Genç Kral II. Petar yönetimi ele geçirdi.

6 Nisan 1941’de ise Almanya’nın saldırılarına karşı koyamayan Yugoslavya ordusu teslim oldu ve Yugoslavya birkaç parçaya bölündü. Ardından 1945 yılında Partizanlardan meydana gelen ordunun başarısı ve Josip Broz Tito önderliği ile beraber Yugoslavya Demokratik Federal Cumhuriyeti kuruldu. 1963 yılında Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti olarak değiştirildi.

1980 yılında Tito’nun ölümünden sonra meydana gelen ekonomik bunalım, 1990’lar ve 2000’lerde yaşanan kanlı süreçlerin sonucunda Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, yedi ayrı Egemen bölgeye ayrıldı.

   

SONUÇ

   Coğrafyasındaki kültürü çok eskiye dayandıran Yugoslavya, yıkılışında da birçok etmenler barındırmaktadır. Öncelikli problem olarak ekonomik paylaşım sorunu etkili olmuştur. Daha yüksek giderlere sahip ülkelerin daha fazla pay alması tartışma konusu olmuştur. Ortaya çıkan bu bütçe tartışması milliyetçi problemleri de tetiklemiş ve iç savaşların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Özellikle Almanya’nın desteklediği federal yönetim anlayışı, başka bir boyuta taşınarak ayrılıkçı hareketleri izlemiştir. Halk içerisinde etnik bir milliyetçilik duygusu oluşmuş ve binlerce insanın ölümüne yol açmıştır. Ülkenin kurucusu Josip Broz Tito, ‘Yugoslavya kristal bir küre, bir kere parçalanırsa bir daha toparlanamaz’ sözü ile adeta ileride yaşanacakların bir önceki gösterimi olarak Yugoslavya’nın dağılışını özetlemiştir.

KAYNAKÇA

> İlber Ortaylı Köşe Yazıları                                                                                             

>Prof. Dr. İlhan Uzgel’in Yugoslavya üzerine yazısı

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  

                                                                                                                GÖKALP İNCİK

SİYASET BİLİMİ VE ULUSLARARASI İLİŞKİLER

                                                                                               BÖLGESEL ANALİZ TOPLULUĞU

                                                                                         MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ