Nursultan Nazarbayev’in Vermek İstediği Mesaj

 

Nursultan Abuşuli Nazarbayev, 6 Temmuz 1940 tarihinde Almatı’da bulunan Çemolgan köyünde dünyaya gelmiştir. 18 yaşında Karaganda’da bulunan Temirtau demir-çelik tesislerinde çalışmaya başlamış ve kısa bir süre sonra çelik yapımını öğrenmek üzere Ukrayna’ya Dniprodzerzhynsk’e eğitime gönderilmiştir. Kazakistan’a döndükten sonra Karaganda Teknik (Yüksek Metalurji) Enstitüsünde tahsilini tamamlayıp metalürji mühendisi olmuştur. 1962’de Komünist partisi üyesi olmuş ve aynı yıl Sara Kunakayeva ile evlenmiştir. Haksızlığa karşı mücadele inancıyla girdiği Komünist Parti’de tam tersi bir ortamla karşılaşmasına rağmen parti görevlerini yerine getirirken Kazakların sevmeye başladığı bir lider haline gelmiştir. 1970’te Temirtau Parti Komitesi Birinci Sekreter yardımcılığına 1973’te ise parti komitesinin sekreterliğine yükselmiştir. 1979’da Kazak Komünist Parti Sekreteri olmuştur. 1984-1989 yılları arasında ülkenin Bakanlar Kurulu Başkanlığını yapmıştır.

Kazakları ancak Kazaklar yönetir sloganıyla başlayan 18 Aralık Jeltoksan olaylarında Kazak halkının güvenini kazanan Nazarbayev, 24 Nisan 1990 tarihinde Kazakistan’ın Cumhurbaşkanı olarak atanmış ve ertesi yıl ülkenin seçilmiş ilk cumhurbaşkanı olmuştur. Daha sonra 1995, 1999, 2005, 2011 ve 2015 yıllarında yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinden de zaferle ayrılan Nazarbayev, bu görevini 28 yıldır kesintisiz sürdürmektedir. Mütevazı ve alçakgönüllü bir liderdir. Nazarbayev, uluslaşma ve devletleşme süreçlerinde ülkenin yaşadığı sorunlara çözüm bulması, etnik çatışmaları önlemesi, ekonomik refah sağlaması, uluslararası arenada tanınırlık sağlaması ve ulusal bütünlüğü pekiştirmesi açısından başarılı, pragmatik ve anlayışlı bir liderdir. Hoşgörüyü hiçbir zaman elden bırakmayan, diğer etnik gruplara ve dinlere mensup insanları aşağılamayan ve mezhep ayrımcılığı yapmayan bir liderdir. Nazarbayev döneminde ekonomik açıdan ciddi bir istikrar ve büyüme yakalanmış, yaşam standartlarının gelişmesiyle belli bir kesimde refah artışı sağlanmış, dış yatırımlarda ülke çekim merkezi haline gelmiş ve buna uygun yatırım kanunları belirlenmiştir. Petrol gelirlerinin artmasıyla Kazakistan’da bir orta sınıf yaratılmıştır.

SSCB'nin dağılmasıyla Kazakistan'da liderliği üstlenen Nazarbayev, ülkenin etnik yapısını barışçıl bir biçimde bir arada tutmayı başaran çok yönlü dış politika sayesinde Kazakistan’ı dünya haritasında belirli bir yere taşımış, serbest piyasa ekonomisine geçiş yaparak küresel sisteme entegre olmuş, SSCB’den kalan nükleer kalıntıları yok edip dünya kamuoyunun saygısını kazanmış, ülkenin bir ucundan diğer ucuna gurur duyulacak eserler kazandırmış, Astana şehrini yeniden tasarlayarak Orta Asya içinde modern bir Batı şehri yaratmış, ismi ülkenin bağımsızlığıyla özdeşleşen bir lider olarak kabul görmüştür. Nazarbayev, yuvarlak bir masa etrafında toplanarak ülkeyi yöneten devlet kurmaylarını bir orkestra şefi gibi yönlendirirken, farklı fikirleri kendi süzgecinden geçirebilen, küresel gelişmeleri yakından takip eden, bölgesel bütünleşmelere ve iyi komşuluk ilişkilerine sıcak bakan, Kazakistan’ı layık olduğu seviyeye getirmeye kararlı, sabırlı, güvenilir ve inandırıcı bir lider profili çizmiştir.

Bu kazanımlara rağmen özellikle bağımsızlığın ilk yıllarında siyasi ve ekonomik açıdan birçok sıkıntı ile mücadele etmiştir. Nitekim 19 Mart 2019 tarihinde halka yaptığı konuşmasında “her neslin kendi sorumlulukları olur. Ben ve benim akranlarım elimizden geleni yaptık. Dolayısıyla gelecek neslin bizden daha iyi hizmet etmesi gerekmektedir. Onların yeni başarılara ulaşmalarını diliyorum. Elbette her neslin ayrı problemleri olacaktır. Onlar bu problemleri çözmek için en iyisini yapmalılar. Değişen dünyayla beraber bizim de değişmemiz gerekmektedir” diyerek genç neslin önünü açmak ve sorunsuz bir geçiş yapmak mesajını vermek istemiştir. Zira Nazarbayev’in bağımsızlıktan günümüze en önem verdiği projesi ‘Bolaşak’ adındaki eğitim projesidir. Bu proje vesilesiyle Sovyet felsefesiyle yetişmemiş, Batı’nın eğitimini alıp kültürünü öğrenerek öz gelenek ve hassasiyetlerine değer veren bir gençlik tasarlamıştır. Dünyanın en saygın üniversitelerinde tam burslu okuyarak ülkelerine dönen vatansever Kazak genç beyinlerini devletin her kademesinde kullanan Nazarbayev, ülkesinin yeni bir liderlik anlayışına sorunsuz geçeceğine tüm kalbiyle inanmaktadır. Kendisi istifa etmesine rağmen Ulusal Güvenlik Konseyi’nin başkanı olarak devlet yönetiminde yer almaya ve tecrübelerini aktarmaya devam edecektir.

Kazakistan vatandaşlarının üç dili konuşan, bilgili ve görgülü vatandaşlar olmasını arzuladığını ifade eden Nazarbayev, istifa açıklamasında, değişen dünya düzenine ayak uydurmaları gerektiği, yönetimde oluşacak genç beyinlerin Kazakistan’ı 2050 yılında her şeyin insan yararı için yapıldığı, hukukun üstünlüğünün hâkim olduğu, güçlü bir ekonomik sistem ve demokratik yönetim yapısına kavuşturacağına duyduğu inancı dile getirmiştir. Böylece, artık yeter demiş, yönetimde çerçevesini çizdiği kriterleri gerçekleştirecek yeni ve genç nesillere yol açmak ve değişen dünya düzenine ayak uydurmak gerektiği mesajını vermiştir. Nazarbayev, Kazakların ATAKAZAK ünvanını verdiği, Kazak halkının gönlündeki yerini almış ve daima hatırlanacak laik, cesur, öğrenmeye her zaman açık, riskleri göze alabilen halkçı bir lider olarak kalacaktır.

Dr.Serdar YILMAZ
Bölgesel Analiz Topluluğu Koordinatörü